Çarpıntı, kalbin küt küt atması, terleme, titreme, soluğun tıkanması ve diğer birçok bedensel belirtiyle ortaya çıkan tabloya panik atak adı verilmektedir (Amerikan Psikiyatri Birliği, 2014). Tekrarlayan panik ataklar sonucu konulan “panik bozukluk” tanısı ise, günümüzde kaygı bozuklukları kapsamında değerlendirilen bir psikiyatrik tanıdır. Panik bozukluk DSM III itibariyle ayrı bir tanı kategorisi olarak belirtilmiştir. Kaygı bozuklukları kategorisinde yer alan panik bozukluk, diğer kaygı bozukluklarından “aniden ve beklenmedik olma” özelliği ile ayrışmaktadır. Diğer bir deyişle, panik atağın beklenmedik ortaya çıkması ve kaçınmaların olması onu diğer kaygı bozukluklarından ayırmaktadır (Leahy, 2015).
Panik bozukluk tanısının konulabilmesi için belirleyici kriterler bulunmaktadır. En belirleyici kriter kişinin panik atak geçirdikten sonra bir ay ya da daha uzun süreyle panik atak geçirme beklentisinin/korkusunun olmasıdır. Diğer bir önemli kriter ise panik atak geçirmemek için kişinin başvurduğu kaçınma davranışlarıdır. Örneğin, panik atak geçirmemek için spor yapmaktan kaçınma, sesli ve kalabalık ortamlara girmekten çekinme, dışarı çıkmak için günün en sakin anını bekleme vs. (Amerikan Psikiyatri Birliği, 2014).
Panik atak kendi başına ruhsal bir bozukluk olarak kabul edilmemektedir çünkü panik atak çeşitli ruhsal bozukluklara ya da tıbbi problemlere de eşlik edebilmektedir (Amerikan Psikiyatri Birliği, 2014). Örneğin, kişinin hayvan fobisi varsa o hayvanı gördüğünde geçirdiği panik atak fobiyle ilişkilendirilir. Panik bozuklukta ise kişi panik atak geçirmekten korkmaktadır. Panik atak beklenmeyen anlarda geldiğinden, kişi herhangi bir zamanda herhangi bir nedenden dolayı panik atak geçirmekten kaçınmaktadır (Leahy, 2015). Panik bozukluk günümüzde tedavi edilen bir psikiyatrik durumdur. Yıllar içinde terapi yöntem ve tekniklerinin gelişmesiyle birlikte panik bozukluk için birçok tedavi yöntemi kullanılır olmuştur.
KAYNAKÇA
Amerikan Psikiyatri Birliği, (2014). Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal el kitabı (DSM-5), Tanı ölçütleri el kitabı. (Çev: Köroğlu,E.) Ankara: Hekimler Yayın Birliği. (Orijinal çalışma 2013 yılında yayımlanmıştır.)
Leahy, R. L. (2015). Bilişsel terapi ve uygulamaları: Tedavi müdahaleleri için bir kılavuz. (Hacak, H., Macit, M. ve Özpilavcı, F. çev.; 3. bs.). Litera Yayıncılık. (Orijinal çalışma 1997 yılında basılmıştır).